Festi er eignarhaldsfélag sem á og rekur fyrirtæki sem eru leiðandi á matvörumarkaði, eldsneytis- og þjónustustöðvamarkaði og raf- og snjalltækjamarkaði. Rekstur fasteigna, kaup og sala á verðbréfum eru einnig hluti af rekstri samstæðunnar. Móðurfélagið Festi á dótturfélögin Krónuna, sem rekur matvöruverslanir undir merkjum Krónunnar og Kr, N1, sem rekur þjónustustöðvar, eldsneytis- og rafmagnssölu og ýmsa þjónustu tengda smur- og bifreiðaþjónustu, ELKO, sem er stærsta raftækjaverslun landsins, Festi fasteignir, sem á og rekur fasteignir samstæðunnar, og Bakkann vöruhótel, sem sérhæfir sig í vöruhúsaþjónustu og dreifingu.

Hlutverk Festi er að stýra fjárfestingum, styðja við verðmætasköpun og skapa ný tækifæri og veitir félagið rekstrarfélögunum nauðsynlegan stuðning til að vera ávallt í fararbroddi í þjónustu- og vöruframboði um land allt.

Festi sér um ýmsa þjónustu fyrir öll félög samstæðunnar og nær þannig fram kostnaðarhagræðingu í krafti stærðar og auknum gæðum með samræmingu ferla. Þjónustan er á sviði fjármála, upplýsingatækni, mannauðs-, gæða-, öryggis- og samfélagsmála ásamt rekstri og viðhaldi fasteigna samstæðunnar. Framkvæmdastjórn Festi er hluti af yfirstjórn rekstrarfélaga og tekur þátt í mánaðarlegum fundum framkvæmdastjórna þeirra. Fulltrúar Festi skipa jafnframt stjórnir rekstrarfélaganna.

Ein af stefnuáherslum Festi er að hafa jákvæð áhrif á samfélagið og nærumhverfi með því að hafa sjálfbærni að leiðarljósi í allri ákvarðanatöku. Stefna fyrirtækisins er að sýna umhverfinu virðingu, lágmarka skaðsemi frá rekstri og leitast við að bjóða umhverfisvænar vörur og umhverfisvæna þjónustu. Verkefnum tengdum sjálfbærni hjá Festi og dótturfélögum fjölgar sífellt og skipa veigameiri þátt í rekstri þeirra en þau ná einnig út alla aðfangakeðju hvers félags. Verkefnin eru á sviðum umhverfismála, siðareglna, sanngjarnra starfshátta, samfélagslegrar virkni, þróunar og tengslna við samfélagið. Framtíðarsýn Festi er: „Við erum leiðandi, traust og sjálfbær. Við aukum virði, ánægju og lífsgæði.“ Öll verkefni, þar með talið fjárfestingar, þurfa að samrýmast framtíðarsýn Festi.

Festi og dótturfélög hafa mótað sjálfbærnimarkmið tengd Heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun í samræmi við sína kjarnastarfsemi og gera þau grein fyrir þeim í samfélagsskýrslum sínum. Öll félög samstæðunnar leggja áherslu á að vinna samkvæmt vottuðum stöðlum og viðurkenndum aðferðum. Móðurfélagið leggur ríka áherslu á að félögin stundi heilbrigða og góða viðskiptahætti sem eru í takt við heimsmarkmið 8 um góða atvinnu og hagvöxt til framtíðar.

Sjálfbærnistefna Festi og rekstrarfélaga var staðfest á fundi framkvæmdastjórnar Festi í júlí 2022. Tilgangur hennar er að vera vegvísir að sjálfbærum rekstri samstæðunnar. Stefnuáherslur eru að auka jákvæð áhrif á samfélagið og nærumhverfi með sjálfbærni að leiðarljósi í allri ákvarðanatöku gagnvart félagslegum áhrifum, umhverfis- og loftslagsáhrifum, ásamt virðingu fyrir mannréttindum og stjórnarháttum hverju sinni. Hún inniheldur einnig lykilmælikvarða ásamt tímasettum og mælanlegum markmiðum með tilliti til umhverfis, félagslegra þátta og stjórnarhátta í rekstri samstæðunnar hverju sinni. Að auki styður hún við Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna sem Festi hefur valið að leggja sérstaka áherslu á en þau eru: Jafnrétti kynjanna (5), góð atvinna og hagvöxtur (8), aukinn jöfnuður (10), ábyrg neysla og framleiðsla (12) og aðgerðir í loftslagsmálum (13).

Festi og dótturfélög eru öll aðilar að Festu, miðstöð um samfélagsábyrgð, og hafa öll undirritað Loftslagsyfirlýsingu Festu og Reykjavíkurborgar um að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og lágmarka neikvæð umhverfisáhrif með markvissum aðgerðum. Festi og dótturfélög eru þar að auki aðilar að Viðskiptaráði Íslands, Samtökum verslunar og þjónustu, Samtökum atvinnulífsins, Dokkunni og Stjórnvísi. Þrjú félög samstæðunnar, Festi, ELKO og N1 Rafmagn, fengu staðfestingu Creditinfo sem Framúrskarandi fyrirtæki árið 2022.

Grænar tekjur voru 2,4% af starfsemi félagsins á árinu. Það er hækkun í krónum talið en lækkun úr 3,2% af starfsemi félagsins frá fyrra ári sem rekja má til hækkunar á heildarvörusölu hjá samstæðunni.

Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna

Valin voru fimm af 17 Heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna til að leggja höfuðáherslu á næstu misserin. Stjórnendur félagsins vilja halda áfram að draga verulega úr úrgangi með forvörnum, meiri endurvinnslu og endurnotkun og styðjast þannig við heimsmarkmið 12 um ábyrga neyslu. Áfram verður stuðst við loftslagsmarkmiðin í aðgerðum til að draga úr losun og kolefnisjafna starfsemi félagsins. Þannig er unnið í anda heimsmarkmiðs 13: Aðgerðir í loftslagsmálum. Einnig undirrituðu fulltrúar Festi og Markaðsstofu Kópavogs viljayfirlýsingu um innleiðingu Heimsmarkmiða Sameinuðu þjóðanna, mælingar á núverandi stöðu og markmið um framfarir.

Rekstrarfélög Festi hafa einnig mótað sjálfbærnimarkmið í samræmi við kjarnastarfsemi sína og tengt þau við Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun. Nánar er greint frá markmiðunum í samfélagsskýrslum rekstrarfélaganna.

UFS áhættumat

Reitun hefur undanfarin þrjú ár unnið skýrslu um UFS áhættumat Festi hf. Tilgangurinn með matinu er að greina og meta hverning Festi stendur sig í völdum en mikilvægum UFS þáttum. Áhætta þessara þátta, sem hafa mismikið vægi, er metið út frá stjórnun og árangri á sviði sjálfbærni. UFS heildareinkunn Festi fyrir árið 2022 er 75 stig sem er flokkur B2 og hækkar um þrjá punkta frá fyrra ári. Á sama tíma nam meðaltalseinkunn markaðarins 67 stigum af 100 mögulegum sem er flokkur B3.

Samantekt á skýrslu Reitunnar má nálgast hér.

Áhættugreining

Á árinu 2022 var hafin vinna við að greina loftslagstengdar áhættur og tækifæri (Task Force on Climate-Related Financial Disclosures (TCFD)) og byrjað að greina starfsemi samstæðunnar út frá flokkunarreglugerð ESB (EU Taxonomy). Sú vinna mun halda áfram og þróast í samræmi við helstu reglugerðir og tilskipanir sem er að vænta frá hinu opinbera á næstu misserum.

Mat á öllum helstu áhættuþáttum í rekstri samstæðunnar er uppfært tvisvar á ári hjá öllum félögum samstæðunnar. Þar er farið yfir alla helstu áhættuþætti í rekstrinum, þar með talið mengun, líkur og fjárhagsleg áhrif metin. Staða er tekin á þeim verkefnum sem unnið hefur verið að frá síðasta áhættumati til að draga úr áhrifum einstakra áhættuliða og ný markmið sett. Þá er aðgerðalisti verkefna fram að næsta áhættumati uppfærður. Ábyrgð á verkefninu er í höndum framkvæmdastjóra fjármálasviðs Festi.

Öll félög samstæðunnar hafa komið sér upp viðbragðsáætlunum vegna mögulegrar yfirvofandi váar. Þær innihalda aðgerðaáætlanir og vinnureglur vegna mismunandi váar í öllum landshlutum og taka t.a.m. tillit til náttúruhamfara, rafmagnsleysis, inflúensufaraldra, lokunar sóttvarnasvæða og verkfalla. Aðgerðaáætlanirnar eru gerðar með það að markmiði að halda eins órofnum rekstri og mögulegt er í þeim sviðsmyndum sem geta orðið ásamt því að lágmarka áhættu fyrir umhverfi og starfsmenn hverju sinni. Krónan og N1 eru flokkuð hjá yfirvöldum sem mikilvæg fyrir innviði og þurfa því alltaf að geta miðlað nauðsynjavörum til almennings og viðbragðsaðila í vá.

Sjálfbærnistefna

Sjálfbærnistefna Festi og rekstrarfélaga var staðfest á fundi framkvæmdastjórnar Festi í júlí 2022. Ábyrgðarmaður og eigandi hennar er forstjóri Festi. Tilgangur hennar er að vera vegvísir að sjálfbærum rekstri samstæðunnar. Stefnan leggur grunn að framtíðarsýn og stefnuáherslum samstæðunnar um að hafa sjálfbærni að leiðarljósi við framtíðarvöxt hennar. Þear að auki styður stefnan við þau Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna sem Festi valdi að leggja áherslu á.

Í Sjálfbærnistefnu samstæðunnar er greint frá stefnu í umhverfis-, loftslags- og úrgangsmálum og er þar meðal annars fjallað um mikilvægi þess að lágmarka neikvæð umhverfisáhrif af starfseminni og draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Í tengslum við umhverfis- og loftslagsmarkmið sjálfbærnistefnunnar verður á komandi mánuðum sett kolefnishlutleysismarkmið samstæðunnar í samræmi við SBTi (Science Based Targets initiative) og metið hvort sækja eigi um staðfestingu. Í þeirri vinnu verður lögð áhersla á að greina eins og hægt er heildarkolefnisspor virðiskeðju Festi og rekstrarfélaga ásamt aðgerðum til að draga úr losun. Leið fyrirtækja að kolefnishlutleysi er vegferð, samstæðan hefur stigið stór skref á þeirri vegferð samhliða áskorunum svo sem samruna félaganna og heimsfaraldursins Covid-19, svo eitthvað sé nefnt, en þau skref sýna sanna skuldbindingu.

Sjálfbærnistefnan nær utan um mikilvægustu félagsþætti og stjórnarhætti í starfseminni en er einnig mannréttindastefna. Hún greinir frá stuðningi við og virðingu fyrir alþjóðlegum mannréttindum í samræmi við innlend lög og Mannréttindayfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna í allri starfsemi og greinir frá skýrri stefnu samstæðunnar um að gerast ekki meðsek um mannréttindabrot.

Á árinu 2023 verður sjálfbærnistefnan og lykilmarkmið hennar sérstaklega kynnt fyrir starfsmönnum samstæðunnar. Hér fyrir neðan er greint frá lykilmarkmiðum en einnig eru fjölmörg tímasett og mælanleg undirmarkmið sem vinna þarf að til að auka líkur á að lykilmarkmiðin náist.

Sjálfbærnistefnu Festi og rekstrarfélaga má nálgast hér.

Sjálfbærniuppgjör Festi

Samstæðan birtir í sjálfbærniuppgjöri sínu skýrslu um ófjárhagslega mælikvarða í samræmi við viðmið Nasdaq frá 2020 um umhverfismál, félagslega þætti og stjórnarhætti. Þær leiðbeiningar byggja á ráðleggingum sem settar voru fram árið 2015 af Sameinuðu þjóðunum, samtökum um sjálfbærar kauphallir (Sustainable Stock Exchanges Initiative) og vinnuhópi hjá Alþjóðasamtökum kauphalla (World Federation of Exchange). Á íslensku UFS, umhverfisþættir, félagslegir þættir og stjórnarhætti, hér eftir nefnt UFS. Rekstrarfélögin Bakkinn, ELKO, Krónan og N1 gefa einnig út sjálfbærniuppgjör í samræmi við UFS leiðbeiningar Nasdaq.

Samstæðan styðst við sjálfbærnihugbúnað frá fyrirtækinu Klappir grænar lausnir við mælingar. Festi hefur einnig nýtt sér sjálfbærnihugbúnað frá fyrirtækinu BravoEarth til að halda utan um stefnur og aðgerðir á sviði sjálfbærni. Samstæðan leggur áherslu á að auka gagnsæi og bæta markvisst sjálfbærnitengda upplýsingagjöf. Sjálfbærniuppgjörið nær yfir alla starfsemi Festi og rekstrarfélaga og byggir á rekstrarárinu 2022. Árin 2019–2021 eru til samanburðar en samanburðarupplýsingar geta breyst milli ára ef betri uppfærðum upplýsingum hefur verið streymt í gagnabanka Klappa.

Sjálfbærniuppgjör yfirfarið af Klöppum má nálgast hér.

Sjálfbærniskýrsla Festi fyrir árið 2022 er könnuð af Deloitte ehf., sem veitir álit með takmarkaðri vissu á upplýsingagjöf samstæðunnar um sjálfbærni en undirbúningur þeirrar vinnu hófst um mitt ár 2022. Ekki er um lagalega kröfu að ræða en með þessu vildi Festi fá úttekt og staðfestingu á áreiðanleika gagna og upplýsinga er tengjast sjálfbærniframmistöðu samstæðunnar. Staðfesting Deloitte mun einnig undirbúa samstæðuna fyrir tilvonandi CSRD-tilskipun Evrópusambandsins um sjálfbærniupplýsingagjöf stórra og/eða skráðra fyrirtækja sem gert er ráð fyrir að taki gildi á næstu tveimur árum. Með henni verður gerð lagaleg krafa um staðfestingu óháðs þriðja aðila.

Álit Deloitte með takmarkaðri vissu má nálgast hér.

Umhverfisþættir (U)

Ein af stefnuáherslum Festi er að hafa jákvæð áhrif á samfélagið og nærumhverfi með því að hafa sjálfbærni að leiðarljósi í allri ákvarðanatöku. Samfélagsleg ábyrgð er mikilvægur þáttur í þeirri vegferð. Stefna fyrirtækisins er að sýna umhverfinu virðingu, lágmarka skaðsemi frá rekstri og leitast við að bjóða umhverfisvænar vörur og þjónustu. Festi og rekstrarfélög eru öll aðilar að Festu, miðstöð um samfélagsábyrgð og sjálfbærni, og hafa öll undirritað Loftslagsyfirlýsingu Festu og Reykjavíkurborgar um að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og lágmarka neikvæð umhverfisáhrif með markvissum aðgerðum. Loftslagsyfirlýsingin gengur út á að ná utan um umhverfisáhrif starfseminnar og draga markvisst úr neikvæðum áhrifum hennar. Mikil vinna hefur verið lögð í að ná utan um og tengja rétt allar gagnalindir samstæðunnar við umhverfiskerfi Klappa grænna lausna þannig að upplýsingar uppfærist sjálfkrafa þar inn. Samanburðarupplýsingar geta þannig breyst milli ára ef leiðréttingar eru gerðar á eldri gögnum vegna betri upplýsinga sem berast en allar leiðréttingar eru vel yfirfarnar áður en þær eru settar inn.

Klappir staðfesta að fulltrúar fyrirtækisins hafi aðstoðað við gerð uppgjörsins sem byggir á þeim upplýsingum sem hugbúnaður Klappa hefur safnað saman yfir árið frá Festi, Bakkanum, Festi fasteignum, ELKO, Krónunni og N1.

Staðfest UFS uppgjör Festi má nálgast hér.

Í Sjálfbærnistefnu samstæðunnar er greint frá stefnu í umhverfis-, loftslags- og úrgangsmálum og er þar meðal annars fjallað um mikilvægi þess að lágmarka neikvæð umhverfisáhrif af starfseminni og draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Í tengslum við umhverfis- og loftslagsmarkmið sjálfbærnistefnunnar verður á komandi mánuðum sett kolefnishlutleysismarkmið samstæðunnar í samræmi við SBTi (Science Based Targets initiative) og metið hvort sækja eigi um staðfestingu. Í þeirri vinnu verður lögð áhersla á að greina eins og hægt er heildarkolefnisspor virðiskeðju Festi og rekstrarfélaga ásamt aðgerðum til að draga úr losun.

Ábyrgar og vottaðar kolefniseiningar

Ábyrg kolefnisjöfnun er mikilvægur þáttur sjálfbærnistefnunnar og hluti af vegferðinni að kolefnishlutleysi samstæðunnar árið 2035. Markmiðið er að draga eins mikið úr losun og hægt er og kolefnisbinda þá losun sem ekki er komist hjá.

Á árinu hófst verkefni félagsins í vottaðri nýskógrækt á landi félagsins að Fjarðarhorni í Hrútafirði. Í tengslum viðverkefnið varð Festi fyrsta fyrirtækið á Íslandi til að skuldbinda sig til að skrá kolefnisbindingu í Loftslagsskrá Íslands samkvæmt kröfum gæðakerfis Skógarkolefnis. Þetta var staðfest með undirritun verksamnings við Loftslagsskrá Íslands og Skógræktina. Stofnfjárfestingin nemur um 100 milljónum króna. Kolefnisbinding með skógrækt hefur gefið góða raun og hefur virðisaukandi afleiðingar. Með þessu móti stefnir Festi ekki bara að uppbyggingu skóga heldur einnig að eflingu atvinnustigs á þeim svæðum þar sem nýskógrækt stendur til. Skógunum er einnig ætlað að hvetja til hreyfingar og útivistar með bekkjum, borðum og aðstöðu til útivistar fyrir landsmenn alla. Verkefnið fellur einnig undir Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna númer 13 um aðgerðir í loftslagsmálum.

Helstu áfangar verkefnisins á árinu 2022:

Verkefnið er sýnilegt, mælanlegt og verður binding kolefniseininga á hverjum tíma staðfest og vottuð af óháðum aðila. Þannig verður mögulegt að virkja einingarnar og telja á móti losun samstæðunnar. Áætlað er að á næstu 50 árum muni kolefnisbinding Festi tengd þessu verkefni nema um 70.000 tonnum af CO2 sem er um 85% af væntanlegri losun samstæðunnar á sama tímabili.

Fram að þessu hefur Festi keypt óvottaðar kolefniseiningar frá Kolviði á hverju ári til að mæta mældri losun gróðurhúsalofttegunda frá samstæðunni. Í ár ákvað Festi að kaupa kolefniseiningar í vottuðu Gold standard-verkefni í Búlgaríu. Verkefnið snýst um að draga úr losun metans og framleiða raforku. Keyptar voru 2.127 einingar, árgerð 2020, af Green Steps GMbh í verkefni nr. GS4238. Verkefnið fellur undir Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna nr. 6, 11 og 13.

Nánari upplýsingar um verkefnið má nálgast hér.

Bein og óbein losun frá rekstri

Félagið hefur mælt skilgreinda beina og óbeina losun gróðurhúsalofttegunda frá daglegum rekstri um 200 starfsstöðva samstæðunnar frá sameiningu árið 2018 en framtakið hófst hjá N1 samhliða undirritun Loftslagsyfirlýsingu Festu og Reykjavíkurborgar árið 2015.

Eins og áður hefur komið fram er losunarbókhald samstæðunnar tekið saman í kerfi Klappa grænna lausna hf., gloppugreint og metið af sjálfbærnisérfræðingum þeirra. Kolefnissporið er reiknað í samræmi við meginreglur Greenhouse Gas Protocol aðferðafræðinnar og verður staðfest af óháðum aðila í sjálfbærniskýrslu Festi fyrir árið 2022. Töluverð hækkun varð í losun tCO2í á milli áranna 2021 og 2022 og má búast við að mæld losun haldi áfram að hækka með meiri, betri og ítarlegri mælingum á óbeinni losun samstæðunnar, helst í umfangi 3, en einnig vegna breytilegrar hækkunar í lekalosun vegna áfyllinga kælimiðla á kæla samstæðunnar.

Fyrir árið 2022 kolefnisjafnar Festi annað árið í röð alla mælda óbeina losun, þ.m.t. lekalosun, orkunotkun, flugferðir og úrgang (umfang 1, 2 og 3). Hægt er að rekja uppruna gagna frá afhendingaraðila. Festi hefur kolefnisjafnað mælda beina losun frá daglegum rekstri samstæðunnar (umfang 1) frá árinu 2018. Breytingar á tölum í töflu Gróðurhúsalofttegundir (E1) teljum við að rekja megi til áreiðanlegri upplýsinga í sjálfvirku streymi.

Fyrir mælda losun samstæðunnar árið 2022 voru keyptar 2.127 vottaðar Gold standard-einingar, árgerð 2020, af Green Steps GMbh í verkefni nr. GS4238.

Umfang 1

Umfang 1 er bein losun frá starfseminni sem verður til við daglegan rekstur. Eldsneytisnotkun er mæld og á árinu 2022 var lekalosun bætt inn í bókhaldið og verður skráð héðan í frá. Lekalosun myndast vegna losunar kælimiðla í andrúmsloftið sem getur komið til, t.d. vegna bilunar og leka í kælibúnaði. Kælimiðlar hafa mismunandi koldíoxíðjafngildi og geta því fá kílógrömm losunar valið miklu tjóni. Til að draga úr áhættu og takmarka losun gróðurhúsalofftegunda er verið að skipta kælikerfum samstæðunnar út fyrir CO2 kælikerfi. Á bak við 411,5 tCO2í í umfangi 1 eru 245,5 kg af kælimiðlum. Til samanburðar er stuðullinn 1:1 í CO2 kerfum. Þar að auki er fylgst með daglegu kælaeftirliti og úrbótum sinnt er þarf. Á árinu fjölgaði CO2 kælum Krónunnar úr 33% í 49% og er stefnt að því að hlutfall CO2 kæla Krónunnar verði 55% árið 2023.

Í markmiðum Sjálfbærnistefnu Festi og rekstrarfélaga segir að við innkaup eða leigu séu eingöngu vistvænir bílar teknir inn. Um áramótin 2022/2023 voru 23% bifreiða samstæðunnar vistvænar eða 32 af 141. Þegar Krónan hóf heimsendingar fyrr en áætlað var vegna Covid-19 faraldursins voru keyptar bifreiðar. Þeim er nú verið að skipta út fyrir rafbifreiðar og ganga nú 7 af 10 bílum, sem notaðir eru fyrir heimsendingar, fyrir rafmagni. Samstæðan er einnig hreyfiafl til framtíðar. N1 hefur stutt orkuskiptin á bílaflota landsmanna með markvissum aðgerðum frá árinu 2008 þegar fyrsta fjölorkustöð N1 var opnuð á Bíldshöfða 2 í Reykjavík. Þar hefur verið hægt að fá metangas afgreitt frá árinu 2000 og beint frá Álfsnesi frá árinu 2008. Einnig má finna 23 rafhleðslustöðvar á 11 N1 stöðvum hringinn í kringum landið og mun þeim fjölga umtalsvert á komandi misserum.

Umfang 2

Til umfangs 2 telst losun vegna orkunotkunar rafmagns og hita. Á Íslandi er framleidd orka, 100% græn framleiðsla. Árið 2022 er síðasta árið sem framleiðendur gefa út vottorð um 100% græna orku án greiðslu. Vegna þessa getur kolefnisspor íslenskra fyrirtækja hækkað umtalsvert þar sem notkun á grænni orku skilur eftir minna kolefnisspor en blönduð orka. Það verður athyglisvert að fylgjast með hvort íslensk fyrirtæki geti áfram talið fram 100% græna orku vegna landfræðilegrar stöðu og því haldið 100% grænu kolefnisspori á nýtta kWst. Nær öll orkunotkun félagsins eða 96,4% er endurnýtanleg orka en 3,6% er jarðefnaeldsneyti fyrir bifreiðar.

Starfsstöðvar Festi og rekstrarfélaga eru á annað hundrað talsins: Verslanir Krónunnar, þjónustustöðvar, sjálfsafgreiðslu- og bátadælur, verslanir og hjólbarða- og smurþjónustur N1 um allt land, verslanir ELKO, vöruhús Bakkans, útleigueiningar sem og höfuðstöðvar samstæðunnar í Kópavogi. Það var töluverð áskorun að ná utan um alla rafmagns- og vatnsmæla þessa útstöðva. Töldum við að því hefði verið náð fyrir árið 2021 en í ítarlegri gloppugreiningu fyrir árið 2022 kom í ljós að nokkrar staðsetningar höfðu ekki ratað inn í kolefnisbókhald samstæðunnar. Þetta skýrir hækkun á umfangi 2 milli áranna 2021 og 2022 að hluta. Verklag í kringum söfnun, úrvinnslu og skráningu var eflt enn frekar í kjölfarið. Vinnu við snjall- og mælavæðingu samsteypunnar verður hraðað til að áreiðanleiki gagna komandi ára verði enn betri.

Gripið hefur verið til ýmissa mótvægisaðgerða á liðnum árum til að draga úr notkun á rafmagni og vatni eftir eðli starfsemi viðkomandi rekstrareiningar og heldur sú vegferð, að miða við hagkvæmasta og umhverfisvænasta kostinn, áfram. Þar má nefna reglubundna orkuvöktun, breytingu á búnaði, t.d. velja lokaða kæla og frysta, tímastillingar, árstíðabundnar stillingar á gólfhita-, loftræsti- og snjóbræðslukerfum, LED-ljós þegar ljósgjöfum er skipt út, birtuskynjara með sólarúri til að stýra útiljósum og miðlæga prentarar sem hafa verið teknir í notkun á síðastliðnum árum. Nánar má lesa um orkuvöktun í samfélagsskýrslum félaganna.

Heildarorkunotkun hjá Festi og rekstrarfélögum var 55.590.554 kWst eða 594,8 kWst/m2. Hlutfall endurnýjanlegrar raforku hjá félaginu er 100%.

Umfang 3

Umfang 3 snýr að losun í virðiskeðju samstæðunnar og þvísem fellur til utan hennar. Margt er hægt að gera til að minnka umfang losunar í virðiskeðju starfseminnar og má þar meðal annars nefna úrgangsstefnu og markvissa flokkun úrgangs til margra ára. Leitast er við að bjóða ávallt umhverfisvænni vörur og þjónustu, draga markvisst úr matarsóun ásamt því að valda umhverfinu sem minnstum skaða með starfsemi félaganna.

Allar starfsstöðvar samstæðunnar flokka pappír, plast, lífrænan úrgang og umbúðir með skilagjaldi en einnig fer fram ítarlegri flokkun ýmissa spilliefna frá starfseminni. Áfram verður fylgst með pappírsprentun, bæði fjölda prentaðra eintaka og hvort prentað sé báðum megin og/eða í lit. Miðlæg prentun á 21 starfsstöð N1 auk höfuðstöðva er tengd við kerfi Klappa grænna lausna. Enn er mest prentað í höfuðstöðvum, í verslunum og hjólbarðaþjónustu N1.

Heildarhlutfall flokkaðs úrgangs fyrir 2022 var 72,8% og lækkaði um 2,7% frá árinu áður. Hins vegar hækkaði endurvinnsluhlutfall úrgangs úr 57,2% frá 2021 í 66,5% á síðastliðnu ári. Mun á lækkun kolefnisspors úrgangs má aðallega útskýra með því að mun minna af almennu sorpi var urðað árið 2022 en 2021. Þess í stað fer meira af almennu sorpi í orkuvinnslu sem mengar töluvert minna. Losunarstuðlar á þessum tveimur flokkum er mikill og hafa þessar aðgerðir jákvæð áhrif á heildarlosun úrgangs. Nánar er gert grein fyrir þessum liðum í sjálfbærni- og samfélagsskýrslum rekstrarfélaga samstæðunnar.

Það er markmið Festi og rekstrarfélaga að ná hlutfalli flokkunar upp í 90% fyrir árið 2030. Allar starfsstöðvar Festi og rekstrarfélaga flokka úrgang frá starfsemi sinni eins og hægt er með tilliti til aðstöðu flokkunaraðila í hverju sveitarfélagi.

Áttunda árið í röð er ársskýrsla félagsins eingöngu gefin út á heimasíðu þess og er það ein birtingarmynd margra ára breytingaferli Festi og rekstrarfélaga. Þriðja árið í röð birta öll rekstrarfélög Festi samfélagsskýrslur um ófjárhagslegar upplýsingar, umhverfis- og úrgangsmál ásamt markmiðum þeirra tengdum Heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna. Sú skýrslugjöf er einnig liður í skuldbindingu sem félög samstæðunnar gerðu með undrritun sinni á Loftslagsyfirlýsingu Festu og Reykjavíkurborgar.

Umhverfióhöpp eru skilgreind sem ein af megináhættum í starfsemi samstæðunnar. Þau eru sem betur fer afar fátíð en engin óhöpp urðu á árinu 2022. Fyrirbyggjandi viðbrögð við mengunaróhöppum eru margs konar. Reglulegt eftirlit er með eldsneytisgeymum ásamt sítengdum vöktunarbúnaði til að uppgötva óeðlileg frávik strax. Allir einfaldir tankar sem voru komnir á aldur voru þykktarmældir árin 2018 og 2019. Í kjölfar óhapps á Hofsósi árið 2019 voru fullkomin mælitæki, Inside 360°, tekin í notkun á 87 stöðvum N1 og eru 8 stöðvar til viðbótar á áætlun. Sértækum mælibúnaði er komið fyrir inni í tönkum og mæla þeir sem nemur 0,30 cl óútskýrð frábrigði og gefa til kynna t.d. ef um leka frá tankinum er að ræða. Með því móti á að vera hægt að koma í veg fyrir lekaóhöpp, sér í lagi frá eldri geymum sem geta þjónað tilgangi sínum lengur án hættu á að þeir skaði umhverfi landsins. Þess ber að geta að allir eldsneytisgeymar, neðan- og ofanjarðar, frá árinu 2000 eru með tvöföldu byrði sem gerir það að verkum að nánast ómögulegt er að innihaldið leki út í umhverfið áður en þess verður vart.

Óhapp varð á Hofsósi árið 2019 þegar gat kom á eldsneytisgeymi við hreinsun. Hreinsunaraðgerðir vegna lekans hafa staðið yfir frá árinu 2020 og er hreinsun unnin í samræmi við fyrirmæli Umhverfisstofnunar. Samhliða hreinsun hafa mælingar á mengun í jarðvegi verið gerðar mánaðarlega. Einnig hafa viðamiklar rannsóknir á jarðvegi, jarðvegslofti og innanhússlofti farið fram ásamt reglulegum vöktunum á rokgjörnum lífrænum efnum á skilgreindum svæðum samkvæmt fyrirmælum Umhverfisstofnunar. Hreinsunaraðgerðir hafa skilað árangri því mengun mældist óveruleg í árslok 2022. Festi/N1 keypti á árinu húsin að Suðurbraut 6 og 10 á Hofsósi, sem urðu fyrir mestum áhrifum af menguninni, sem hluti af sátt við fyrri eigendur og hefur nú Heilbrigðiseftirlit Norðurlands vestra aflétt banni við búsetu og viðveru í þeim. Áfram verður unnið að úrbótum samkvæmt fyrirmælum gefnum út af Umhverfisstofnun 22. nóvember 2021 þar til hreinsun telst lokið.

Félagslegir þættir (F)

Stefna Festi og rekstrarfélaga er að laða að og halda í hæft og traust starfsfólk. Það er gert með því að skapa gott og hvetjandi starfsumhverfi, efla starfsmenn og styrkja með markvissri þjálfun og starfsþróun. Lögð er áhersla á að starfsfólk þekki hlutverk, stefnu og gildi félagsins í því skyni að ná betri árangri. Hjá Festi er mikil áhersla lögð á velferð starfsmanna, að stuðla að heilbrigðu líferni og jöfnum tækifærum.

Mannauðs-, jafnréttis- og jafnlaunastefnur Festi gilda fyrir öll félög samstæðunnar og endurspegla þá staðreynd að einn mikilvægasti auður félagsins er fólginn í starfsfólkinu, þekkingu þess og færni. Þær eru aðgengilegar á heimasíðum Festi og rekstrarfélaga.

Hjá Festi er lögð áhersla á að starfsfólki, sem vinnur sömu eða jafnverðmæt störf, sé ekki mismunað í launum eða kjörum eftir kyni eða öðrum þáttum og uppfyllir félagið þannig heimsmarkmið 5 um jafnrétti kynjanna og heimsmarkmið 10 um aukinn jöfnuð. Í janúar 2021 var Jafnlaunakerfi Festi og rekstrarfélaga samræmt samkvæmt staðlinum IST 85:2012 og kröfur Jafnréttisstofu um jafnlaunavottun teknar út af Icert. Ytri úttektir hafa verið frávikalausar.

Stjórn Festi hefur skipað starfskjaranefnd. Hlutverk nefndarinnar er að vera leiðbeinandi fyrir stjórn um starfskjör stjórnarmanna og stjórnenda félagsins og ráðgefandi um starfskjarastefnu sem tekin er til endurskoðunar ár hvert og lögð fyrir aðalfund félagsins. Nefndin skal jafnframt fylgjast með að starfskjör æðstu stjórnenda séu innan ramma starfskjarastefnu félagsins og árlega gefa stjórn skýrslu samhliða umfjöllun um ársreikning. Fjárhæðir launa stjórnar, forstjóra og framkvæmdastjóra eru birtar opinberlega í skýringum með ársreikningi. Launahlutfall forstjóra er reiknað sem heildarlaunagreiðslur forstjóra deilt með miðgildi launa allra fastráðinna starfsmanna innan samstæðunnar. Stjórn ræður forstjóra fyrirtækisins, semur starfslýsingu hans og ákveður starfskjör. Launahlutfall forstjóra Festi var 8,5 árið 2022.

Starfsmenn Festi og rekstrarfélaga eru af 56 þjóðernum. Starfsmannavelta endurspeglar fjölbreytta starfsemi félaganna auk þess sem starfsstöðvar Festi eru oft fyrsti starfsvettvangur margra starfsmanna. Einnig spilar árstímabundið álag í verslunum, á þjónustustöðvum, í bílaþjónustu og vöruhúsi inn í.

Stöðugildi hjá Festi og dótturfélögum eru að meðaltali umreiknuð í heilsárstörf og voru 1.269 árið 2022 sem er hækkun um 93 frá fyrra ári. Verktakar voru 1,7% af stafsmönnum samstæðunnar á síðastliðnu ári

Í Framkvæmdastjórn Festi er yfirstjórn rekstarfélganna. Í henni eru forstjóri samstæðunnar og framkvæmdastjórar Festi og rekstarfélaga. Starfslag fyrir neðan forstjóra og framkvæmdastjóra eru forstöðumenn. Í öðrum stöðum með mannaforráð er til að mynda átt við stjórnendur útstöðva rekstarfélaga samstæðunnar.

Hjá Festi er rekin núll slysastefna, þ.e. engin slys eru ásættanleg. Innan samstæðunnar voru skráð 36 vinnuslys á árinu 2022 sem er 12 fleiri en árið 2021. Árlega eru haldin öryggis- og vinnuverndarnámskeið til að efla öryggis- og heilsuvitund starfsmanna. Áhersla er lögð á öryggi í starfsumhverfinu og athygli vakin á heilbrigði og hreyfingu. Námskeið og fræðslufyrirlestrar eru m.a. tengdir skyndihjálp, eldvörnum, efnum og efnavörum, gæða-, umhverfis- og öryggismálum, viðbrögðum við ráni og þjófnaði, ógnandi hegðun og rýrnun ásamt fyrirlestrum um heilsu, mismunun, einelti og áreitni. Á árinu voru innleiddar nýjar rafrænar áhættugreiningar í samvinnu við tryggingafélagið VÍS fyrir allar verslanir Krónunnar og ELKO að fyrirmynd N1 með það að markmiði að auðvelda verslunarstjórum að framkvæma þær árlega hér eftir. Á árinu 2022 var byrjað að undirbúa heildrænan öryggismánuð í febrúar 2023 fyrir samstæðuna í heild sinni með nýstárlegum hætti, meðal annars í gegnum rafrænt fræðslu- og samskiptakerfi samstæðunnar.

Relesys er rafrænt fræðslu- og samskiptakerfi sem innleitt var á árinu 2021. Það er lykilatriði í öflugri móttöku og þjálfun nýrra starfsmanna. Með því er aðgengi starfsmanna um allt land að þeirri fræðslu sem starf þeirra útheimtir auðveldað. Fræðsluefni er samnýtt milli félaga eins og hægt er en einnig sérsniðið að starfsemi hvers félags. Þar er einnig hægt að koma upplýsingum um viðburði og mikilvægu efni á framfæri til starfsmanna með auðveldum hætti. Ásamt fjölbreyttri fræðslu hefur samstæðan gert samning um aðgengi að meðal annars í gegnum Akademias sem starfsmenn geta nýtt sér fræðslu tengda vinnu sinni en líka sér til ánægju eða heilsubóta. Fræðslan er aðgengileg í gegnum snjalltæki hvers og eins og getur starfsfólk horft á hana þegar því hentar.

Festi og rekstrarfélög innleiddu Velferðarpakka Festi árið 2021 en með því var stigið stórt skref í átt að heildrænni nálgun velferðar starfsmanna samstæðunnar. Markmiðið er að auka lífsgæði starfsmanna og stuðla að bættri andlegri og líkamlegri heilsu og minnka þannig líkur á sjúkdómum og fjarvistum vegna veikinda. Með honum býðst starfsmönnum í föstu starfi margvísleg einstaklingsmiðuð þjónusta og að þörfum þeirra sé mætt þar sem þeirra verkefni eru. Má þar nefna sálfræði- og velferðarþjónustu, íþróttastyrk, siðferðisgátt, starfslokanámskeið, áfallahjálp, ráðgjöf næringarfræðings og félagsráðgjafa, svo fátt eitt sé nefnt. Velferðarpakkinn var kynntur sérstaklega í öryggismánuði í febrúar 2023 til að hvetja starfsmenn til að nýta sér styrkinn til heilsubóta. Árið 2022 voru stofnaðar 68 beiðnir vegna starfsmanna og sendar til ráðgefandi sérfræðinga í gegnum Velferðarpakka Festi, þar af 62 til Heilsuverndar. Þeir þjónustuþættir sem mest voru nýttir voru sálfræðiráðgjöf 39%, heilsufarsskoðun 29% og streituráðgjöf 19%. Á árinu 2022 nýttu 15% starfsmanna samstæðunnar íþróttastyrk sinn en það er aukning um 0,7% milli ára.

Festi og rekstrarfélög gerðu fyrst fyrirtækja samning við Siðferðisgáttina í febrúar 2019 en aðgangur starfsfólks að Siðferðisgáttinni er einnig hluti af Velferðarpakkanum. Markmið samstarfsins er meðal annars að stuðla að góðri og heilbrigðri vinnustaðamenningu. Með því móti dregur samstæðan úr hættu á að tapa góðu starfsfólki, minnkar líkur á lögsóknum og slæmu orðspori en sýnir einnig fram á góða stjórnarhætti. Með samstarfi við Siðferðisgáttina gefst starfsmönnum samstæðunnar möguleiki á að koma á framfæri, á öruggan hátt til óháðra aðila, ef þeir verða fyrir óæskilegri hegðun eða upplifa vanlíðan í tengslum við störf sín. Samstæðan hefur sett sér stefnu og viðbragðsáætlun gegn einelti, áreitni og ofbeldi á vinnustað en slík mál sem fara út fyrir ramma eðlilegra samskipta og hegðunar verða undir engum kringumstæðum umborin á vinnustaðnum. Félögin hafa gert sáttmála Samtaka atvinnulífsins gegn einelti, áreitni og ofbeldi að sínum í daglegum rekstri. Með því að hafa hann í heiðri stuðla starfsmenn að heilbrigðri vinnustaðamenningu. Stjórnendur samstæðunnar fengu einnig fræðslu frá sérfræðingum Siðferðisgáttarinnar um einelti, áreitni og ofbeldi á vinnustöðum á árinu. Teymi Siðferðisgáttarinnar er skipað sérfræðingum á sviði mannauðsmála og viðurkenndum þjónustuaðilum í vinnuvernd. Árið 2022 komu 10 mál inn á borð Siðferðisgáttarinnar frá starfsmönnum Festi og rekstrarfélaga, það er tveimur fleiri en árið áður. Ekki voru allar tilkynningar tengdar óæskilegri framkomu, einelti eða áreitni. Unnið hefur verið úr öllum þeim málum sem bárust á árinu 2022. Í árlegri starfsmannakönnun svöruðu 73,7% starfsmanna því játandi að þeir þekktu hvernig tilkynna ætti um óæskilega hegðun.

Ein af grundvallarforsendum góðrar þjónustu er ánægt starfsfólk. Árlega er unnin vinnustaðagreining hjá öllum félögum samstæðunnar með það að markmiði að mæla líðan starfsfólks. Niðurstöður mælinga eru rýndar með stjórnendum og starfsmönnum, bornar saman við markmið, niðurstöður síðustu ára, önnur sambærileg fyrirtæki í gagnabanka sem og önnur félög í samstæðunni og gripið til aðgerða þar sem við á. Niðurstaða vinnustaðagreiningar samstæðunnar fyrir árið 2022 sýnir að heildaránægja mældist 4,08 sem er lítilsháttar hækkun frá árinu áður.

Festi og rekstrarfélög starfa með íslenska vinnulöggjöf að leiðarljósi en hún tekur mið af Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og barnalögum nr. 76/2003 um rétt barna til m.a. umönnunar í samræmi við aldur þeirra og þroska. Sáttmálinn inniheldur kröfu um verndun barna gegn hvers kyns þvingunum eða ofbeldi. Í Sjálfbærnistefnu Festi og rekstrarfélaga eru stigin ákveðin skref í mannréttidamálum og greint frá að samstæðan styður við og virðir alþjóðleg mannréttindi í samræmi við innlend lög sem og Mannréttindayfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna í allri starfsemi félagins. Samstæðan virðir Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og hafnar með öllu mannréttindabrotum svo sem nauðungar- og þrælkunarvinnu, þar með talda barnaþrælkun. Festi og rekstrarfélög hafa skýra stefnu um að gerast ekki meðsek um slík brot og áskilur samstæðan sér rétt til að slíta viðskiptasambandi verði birgi, þjónustu- eða samstarfsaðili uppvís um brot á mannréttindarstefnu samsteypunnar. Leggur hún skýr drög að tilvonandi innkaupa- og birgjastefnu samstæðunnar.

Siðareglur félagsins gilda um alla starfsemi þess, alla starfsmenn og stjórn þess, sem og þá verktaka er sinna verkefnum fyrir félagið: „Við förum að lögum og reglum sem lúta að starfsemi félagsins og leggjum okkur fram um að vera traustir þátttakendur í samfélaginu. Við berum virðingu fyrir viðskiptavinum okkar og leggjum allt kapp á að veita þeim framúrskarandi vörur og þjónustu á sanngjörnu verði. Á sama hátt virðum við birgja okkar og metum að verðleikum hlutverk þeirra í virðiskeðjunni.“ Krónan og N1 eru með skýrar innkaupastefnur sem greint er betur frá í samfélagsskýrslum þeirra.

Siðareglur Festi eru aðgengilegar hér.

Stjórn Festi er skipuð fimm stjórnarmönnum sem kjörnir eru árlega á aðalfundi. Stjórnarmenn eru með fjölbreytta menntun og hafa víðtæka reynslu úr atvinnulífinu. Þeir eru allir óháðir nema einn, sá er fyrrum starfsmaður N1.

Á árinu 2022 voru tvær stjórnir kjörnar, önnur starfaði frá aðalfundi 22. mars fram til hluthafafundar 14. júlí sama ár. Núverandi stjórn tók við eftir kosningar á þeim hluthafafundi, til hans var boðað vegna þeirra sjónarmiða sem komu fram í tengslum við starfslok fyrrum forstjóra samstæðunnar. Starfslok Eggerts Þórs Kristóferssonar voru tilkynnt 2. júní 2022, Ásta Sigríður Fjeldsted tók við sem forstjóri samstæðunnar 7. september 2022, hún var áður framkvæmdastjóri Krónunnar frá 2020.

Stjórnarhættir (S)

Æðsta vald í málefnum félagsins er í höndum lögmætra hluthafafunda, innan þeirra takmarka sem samþykktir Festi og landslög setja. Hluthafar fara með ákvörðunarvald sitt á hluthafafundum. Stjórn Festi fer með æðsta vald í málefnum félagsins á milli hluthafafunda og ber meginábyrgð á rekstri þess. Samskipti stjórnar og hluthafa fara fram á hluthafafundum. Stjórnarmenn í félaginu eru sjálfstæðir í störfum sínum og taka ekki við fyrirmælum frá hluthöfum félagsins eða öðrum hagsmunaaðilum. Stjórnin hefur sett sér starfsreglur sem yfirfarnar eru árlega. Í þeim er að finna skilgreiningu á valdsviði stjórnar og verksviði stjórnar gagnvart forstjóra. Í reglunum er meðal annars að finna ákvæði um skipan stjórnar, samskipti við hluthafa, boðun funda og ályktunarhæfni, fundargerðir og innihald þeirra, reglur um þagnar- og trúnaðarskyldu stjórnarmanna og reglur um hæfi stjórnarmanna til þátttöku í afgreiðslu mála. Fjórir af fimm stjórnarmönnum eru óháðir félaginu og stórum hluthöfum þess, einn stjórnarmaður er fyrrum starfsmaður og stjórnandi hjá N1 og telst því háður.

Forstjóri er ekki stjórnarmaður en hefur setu-, umræðu- og tillögurétt á stjórnarfundum. Hann stýrir ekki nefndum á vegum stjórnar. Hann ber ábyrgð á og annast daglegan rekstur félagsins í samræmi við stefnu, starfsreglur og fyrirmæli stjórnar. Í starfsreglum stjórnar er tekið fram að færa eigi til bókar lýsingu á dagskrárliðum, gögnum sem lögð eru fram, umræðum og atkvæðagreiðslum og/eða ákvörðunum sem hafa verið teknar. Eftirlits- og skoðunaraðilar hafa aðgang að öllum gögnum og fundargerðum stjórnar. Atkvæðagreiðsla hvers stjórnarmanns er aðgengileg forstjóra, skoðunar- og eftirlitsaðila sé hún bókuð sérstaklega.

Í starfskjarastefnu er heimild til kaupauka í samræmi við 7. gr.: Breytileg starfskjör – kaupaukar. Kaupaukaáætlunin skal innihalda fyrirfram skilgreind og mælanleg fjárhags- og ófjárhagsleg árangursviðmið. Árangursviðmið hjá hverjum og einum framkvæmdastjóra eru blanda af fjárhagslegum, rekstrarlegum, stefnumiðuðum og persónulegum árangri.

Félagið leggur áherslu á sanngjarnan vinnurétt og að starfsmenn hafi val um það hvort þeir eru í stéttarfélagi. Starfsmenn Festi og rekstrarfélaga eru með aðild að ýmsum stéttarfélögum og greiða rekstrarfélögin öllum almennum starfsmönnum laun samkvæmt kjarasamningum þeirra. Á meðal stéttarfélaganna eru Efling, VR, SGS, FIT, Matvís og Byggiðn. Festi greiðir öll opinber gjöld og engin svört atvinnustarfsemi er stunduð hjá félaginu. Árið 2022 voru alls 97,53% starfsmanna í stéttarfélagi en 2,47% starfsmanna voru ekki aðilar að stéttarfélögum. Allir starfsmenn, hvort sem þeir borga í stéttarfélag eða ekki, fylgja kjarasamningum tengdum þeirra starfi. Stafar það að mestu af fjölda starfsmanna yngri en 16 ára í hlutastörfum hjá Krónunni, þar sem ekki er gert ráð fyrir að 16 ára og yngri greiði í stéttarfélög. Vegna þessa er sérstök áhersla lögð á að fræða stjórnendur með mannaforráð um íslenska vinnulöggjöf og reglugerðir er varða vinnu barna og unglinga. Þær upplýsingar er einnig að finna í starfsmanna- og öryggishandbók félagsins.

Ekki tókst að klára innkaupa- og birgjastefnu eða hefja birgjamöt á skilgreindum birgjum samstæðunnar á árinu 2022. Gerð hennar er í markmiðum Sjálfbærnistefnu samstæðunnar og er stefnt að því að hún fari í umfjöllun hjá framkvæmdastjórn Festi á fyrri helmingi ársins 2023. Stefnan verður í framhaldi birt á heimasíðu, kynnt skilgreindum birgjum samstæðunnar og starfsmönnum hennar. Krónan gerir kröfur til birgja sinna um að þeir votti að vörur þeirra séu framleiddar samkvæmt lögum og reglum, þeir virði alþjóðleg mannréttindi og að þeir fullvissi sig um að gerast ekki sekir um mannréttindabrot. Nánar er greint frá þessu ákvæði í innkaupareglum Krónunnar í Samfélagsskýrslu hennar. Birgjar sem þjónusta ISO 14001 vottaðar starfsstöðvar N1 hafa undirgengist birgjamat í samræmi við kröfur N1 og staðalsins. Birgjar N1 gera sumir hverjir gagnkvæmar kröfur til N1 um að uppfylla ákveðin skilyrði til þess að fá leyfi til að selja vörur þeirra, svo sem að þjálfun starfsfólks sé í samræmi við staðla þeirra en einnig að uppfylltar séu kröfur þeirra til umhverfis-, öryggis-, starfsmanna- og birgðamála. Þessir ferlar eru teknir út árlega.

Festi og rekstrarfélög samanstanda af tæplega 190 starfsstöðvum í rekstri víðsvegar um landið. Af þeim eru 78 mannaðar starfsfólki en 112 ómannaðar en búnar sjálfsafgreiðslu- og bátaafgreiðsludælum. Að auki er félagið með fasteignir í útleigu. Starfsstöðvar rekstrarfélaga Festi eru flestallar starfsleyfisskyldar og lúta fjölmörgum lögum, reglugerðum og reglum og heyra undir eftirlit fjölmargra stjórnvalda. Á það jafnt við um starfsemi verslana og afgreiðslustöðva félagsins um land allt. Starfsemi félagsins er þess eðlis að nauðsynlegt er að afla ýmissa leyfa og heimilda frá þar til bærum yfirvöldum.

Festi og rekstrarfélög hafa lagt sig fram við að hafa samfélagsábyrgðina sýnilega ásamt því að starfa í samræmi við útgefin starfs- og rekstrarleyfi og vottaða staðla. Átján þjónustustöðvar N1 eru vottaðar samkvæmt umhverfisstjórnunarstaðlinum ISO 14001 af Vottun hf. Ellefu hjólbarðaverkstæði N1 eru vottuð Michelin Quality Dealer; úttektaraðili er SCA í Danmörku. Bakkinn Klettagörðum og smurolíuafgreiðsla eru vottuð af Exxon Mobil. Allar matvöruverslanir Krónunnar eru Svansvottaðar. Öll rekstrarfélög Festi eru jafnlaunavottuð samkvæmt ÍST 85:2015 eins og áður hefur verið greint frá.

Stjórnvöld hafa þar að auki gefið út leyfi til handa einstökum starfsstöðvum félagsins og þeim hafa m.a. verið veitt leyfi á grundvelli laga nr. 6/2002 um tóbaksvarnir, laga nr. 87/2018 um nikótínvörur, rafrettur og áfyllingar fyrir rafrettur og á grundvelli áfengislaga nr. 75/1998, laga nr. 55/2012 um umhverfisábyrgð, laga nr. 33/2004 um varnir gegn mengun hafs og stranda, laga nr. 93/1995 um matvæli, reglugerð nr. 884/2017 um varnir gegn olíumengun frá starfsemi í landi og einnig reglugerð nr. 550/2018 um losun frá atvinnurekstri og mengunarvarnaeftirlit, svo nokkur séu nefnd. Á hverju ári eru gerðar úttektir á starfsleyfisskyldri starfsemi Festi hjá heilbrigðiseftirliti viðkomandi sveitarfélags og úr þeim er unnið í samráði við viðkomandi heilbrigðiseftirlit.

Festi er hlutafélag, skráð og starfrækt í samræmi við lög nr. 2/1995 um hlutafélög. Önnur félög innan samstæðu Festi falla einnig undir lög um hlutafélög eða lög nr. 138/1994 um einkahlutafélög. Sem skráð félag þarf Festi auk þess að fullnægja þeim reglum sem slíkri skráningu fylgja, þ.m.t. reglum Kauphallarinnar.

Festi og rekstrarfélög eru meðvituð um þau áhrif sem þau hafa á samfélagið allt og leggja áherslu á að stunda heilbrigða viðskiptahætti en orðspor er ein dýrmætasta eign félagsins. Siðareglurnar gilda um alla starfsemi Festi og rekstrarfélaga, alla starfsmenn þeirra og stjórn félagsins, sem og þá verktaka, sem sinna verkefnum fyrir samstæðuna. Siðareglur Festi voru síðast uppfærðar í febrúar 2022. Á síðasta ári voru einnig settar sérstakar siðareglur stjórnar. Reglurnar eru aðgengilegar á heimasíðu Festi.

Siðareglur Festi eru aðgengilegar hér.

Á árinu 2022 styrkti samstæðan góð málefni um 139.693.357 krónur. Árlega leitar fjöldi félagasamtaka, stofnana og einstaklinga til félagsins um stuðning við góð málefni en Festi leggur áherslu og forvarnar- og íþróttastarf. Greint er nánar frá styrkjum og úthlutunum í samfélagsskýrslum rekstrarfélaga Festi. Stjórnmálaflokkar voru ekki styrktir á árinu 2022.

Í samræmi við lög um vernd uppljóstrara eru eftirfarndi netföng virk: uppljostrun@festi.is, uppljostrun@bakkinn.is, uppljostrun@elko.is, uppljostrun@kronan.is, uppljostrun@n1.is. Persónuverndarfulltrúi félagsins er móttakandi allra tilkynninga sem berast þessum póstföngum.

Öllum er unnt að koma ábendingum til félagsins gegnum heimasíðu Festi, www.festi.is. Allar ábendingar eru skráðar, haldið er utan um þær og þeim vísað til ábyrgðaraðila til úrlausnar.

Samstæðuársreikningur félagsins er gerður í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla (IFRS) eins og þeir hafa verið staðfestir af Evrópusambandinu og viðbótarkröfum í lögum um ársreikninga þar sem við á. Félagið er skráð á aðallista NASDAQ. Skýrslan fyrir árið 2022 er endurskoðuð með takmarkaðri vissu af þriðja aðila í samræmi við lið 66. gr. d í lögum nr. 3/2006 um ársreikninga.

Aðfangakeðja og hagsmunaaðilar

Aðfangakeðja Festi er stór og víðtæk og nær til allra landshluta. Í vörusafni samstæðunnar er að finna tæplega 48 þúsund vörunúmer frá rúmlega 900 birgjum, innlendum og erlendum. Vörurnar eru geymdar í vöruhúsum Festi sem og innlendra birgja, flutnings- og dreifingarfélaga sem í framhaldi dreifa þeim á útsölustaði dótturfélaga Festi sem sumir hverjir eru starfsleyfisskyldir. Einnig er frálag frá starfseminni sem þarf að vanda hvernig farið er með eftir notkun og fara vel með vörur meðan þær eru í vörslu dótturfélaga til að sporna gegn sóun og lágmarka umhverfisáhrif. Í flestum tilfellum endar aðkoma samstæðunnar eftir afhendingu til viðskiptavina. Þó eru einstaka vöruliðir sem koma aftur til baka, eru endurnýttir innan samstæðunnar eða af samstarfsaðilum hennar. Á komandi misserum verður ítarlegri krafa gerð á fyrirtæki um að upplýsa með skýrum hætti áhrif þeirra á samfélagið út frá virðiskeðju þeirra. Kortlagning virðiskeðju samstæðunnar er á byrjunarstigi og heldur áfram á næstu misserum.

Það er hverju fyrirtæki nauðsynlegt að gera sér grein fyrir hverjir eru hagsmunaaðilar þess, að hafa gott samráð við þá og upplýsa eftir atvikum. Festi getur með því móti betur stýrt samskiptum við hagsmunaaðila svo að þau séu uppbyggileg og báðum aðilum til hagsbóta. Þannig getur Festi haldið áfram að vaxa og dafna sem mikilvægur þátttakandi í íslensku samfélagi. Helstu hagsmunaaðilar samstæðunnar eru hluthafar í Festi, viðskiptavinir, mannauður okkar, birgjar og samfélagið í heild, sér í lagi samfélag í nágrenni við sölu- og þjónustustaði dótturfélaga. Ytri hagsmunaaðilar fyrirtækisins eru einnig mikilvægir. Þeir eru helstu eftirlitsaðilar, löggjafarvald, fjárfestar, hagsmunafélög, þrýstihópar, fjölmiðlar og bankar.